Lợi và hại của cổ phiếu quỹ

Cổ phiếu quỹ là một loại chứng khoán thuộc sở hữu của công ty phát hành ra nó. Những cổ phiếu này được lưu giữ trong kho của công ty và không phát hành ra thị trường mở. Cũng như các loại cổ phiếu khác, cổ phiếu quỹ có những thuận lợi và bất lợi của riêng nó.

1) LỢI ÍCH:

- Bằng cách gia tăng tỷ lệ cổ phiếu nắm giữ (dù số lượng không thay đổi), mua lại cổ phiếu trong một số trường hợp cũng là cách để gia tăng quyền kiểm soát của ban điều hành công ty.

- Đem lại lợi ích cho cổ đông khi mà thị giá cổ phiếu được xác định thấp hơn giá trị thực. Trên lý thuyết, việc mua cổ phiếu quỹ làm giảm lượng cổ phiếu lưu hành, từ đó làm tăng EPS, ROE, ROA kể cả khi doanh thu và lợi nhuận không đổi. Song sự tăng trưởng này không được đem lại từ hoạt động kinh doanh chính và không tạo ra giá trị cho cổ đông à thị giá cổ phiếu hấp dẫn hơn trong con mắt nhà đầu tư. 

- Đây cũng là một quyết định tài chính của các doanh nghiệp, Vì sau khi mua cổ phiếu quỹ, doanh nghiệp kinh doanh tốt thì khả năng giá cổ phiếu tăng trưởng là cao. Khi đó doanh nghiệp bán cổ phiếu quỹ, thu lời thì sẽ tăng thặng dư vốn cổ phần. Như vậy cả trước mắt cũng như trong lâu dài, mua cổ phiếu quỹ đem lại lợi ích nhất định cho các cổ đông của doanh nghiệp.

2) NHỮNG MẶT TRÁI

- Chi phí cơ hội của các lượng tiền phải bỏ ra khi mua lại cổ phiếu quỹ, nhất là trong thời kì giá cổ phiếu đang cao, bởi doanh nghiệp sẽ mất đi một nguồn lực đáng kể cho các chương trình đầu tư mới, vào các cơ hội kinh doanh có tiềm năng mang lại lợi nhuận cao hơn trong tương lai. Khi đó, thị trường sẽ nghi ngờ các nhà điều hành đang mất phương hướng, không biết làm gì với lượng tiền đang có. Hệ quả là giá cổ phiếu có thể giảm mạnh ngay sau đó.

- Giam giữ nguồn tiền mặt: Việc mua cổ phiếu quỹ sẽ làm cạn nguồn tiền mặt của công ty, về cơ bản là một công ty đang nắm giữ cổ phiếu của chính mình. Nếu giữ cổ phiếu như vậy, công ty sẽ khó tiếp cận với nguồn tiền mặt và làm cho mọi việc khó hơn về mặt tài chính.

- Thao túng giá cổ phiếu: Một trong những cách phổ biến nhất để đo lường giá trị của một cổ phiếu là tỷ số giá cả/lợi tức. Nhìn vào lịch sử giao dịch của các cổ phiếu có truyền thống doanh nghiệp hay mua cổ phiếu quỹ cho thấy, sau động thái này, giá cổ phiếu không hẳn có sự bứt phá mạnh mẽ, thậm chí, ở nhiều doanh nghiệp, còn có tình trạng công bố rồi để đấy và không thực hiện việc mua vào như đã công bố. Đứng trên góc độ khác, đó là những chiêu trò nhằm đẩy giá cổ phiếu tăng cao hơn.

- Việc mua cổ phiếu quỹ cũng cho thấy doanh nghiệp không ưu tiên sử dụng vốn để đầu tư mở rộng kinh doanh, hay đầu tư công nghệ nâng cao chất lượng. Điều này có thể sẽ giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp trong tương lai.

3) Ví dụ thực tế:

Năm 2015, thị trường đã ồn ào với câu chuyện mua cổ phiếu quỹ của Tổng công Khí Việt Nam (GAS), vốn là đại gia về tiền mặt, khi đăng kí mua 10 triệu cổ phiếu quỹ nhưng lại không giữ lời hứa chỉ mua vỏn vẹn 6% số lượng đăng kí nguyên nhân do thủ tục đăng ký có một số vướng mắc nên dẫn đến thời gian được phép giao dịch ngắn, khiến thị trường đồn đoán về kịch bản “làm giá”

Tháng 8/2016, Masan(MSN) đã đăng kí mua 20 triệu cổ phiếu thế nhưng cuối cùng chỉ mua được 9,2 triệu cổ phiếu. Nguyên nhân không mua hết số cổ phiếu đăng ký do giao dịch và giá mua bị giới hạn, lượng thanh khoản thị trường không đủ để đáp ứng.

Tập đoàn FLC, Ông Trịnh Văn Quyết đăng kí mua lần lượt 50 triệu cổ phiếu(Tháng 7/2016), 30 triệu cổ phiếu(T10/2016) thế nhưng chỉ mua được lần lượt 5 triệu cổ phiếu và 15 triệu cổ phiếu

Vinamilk(VNM), SCIC thoái vốn 9% với giá 144, được rất nhiều mong đợi sẽ tạo được sóng nhưng cuối cùng đã không thành công, hàng loạt các nhà đầu tư nhỏ lẻ mua với mức giá cao so với hiện tại.

Những thông tin về việc doanh nghiệp liên tục mua cổ phiếu quỹ được công bố dồn dập sẽ tác động đến tâm lý nhà dầu tư. Nhà đầu tư nên cẩn trọng, tìm hiểu kỹ, phân tích dòng tiền của công ty, xem cơ cấu vốn, các nguồn vốn được dùng, và kế hoạch kinh doanh trong năm,…Vì lẽ thường, công ty mua cổ phiếu quỹ thường có dòng tiền tốt, các khoản vay phải trả (dòng tiền tài trợ) không là áp lực lớn. Dòng tiền hoạt động có khả năng bù đắp được sự sụt giảm của dòng tiền tài trợ.

Nguồn: Kiến thức kinh tế